viernes, 19 de julio de 2013

Guía práctica khuzdûl (II)

[Textos cortesía de Helena (Faelwen,) Traducción por Elladan y Brimi. Todas las expresiones se han traducido a un lenguaje formal (salvo expresiones muy personales o insultos) por homogeneizar todas las definiciones, al ser una traducción en inglés pueden utilizarse del mismo modo en un contexto más cercano y familiar]



FRASES HECHAS

Prefijos
O- negación
(ogamat - not good)

A- femenino de la palabra
(azbad - señora)

U- masculino de la palabra
(uzbad - señor)

I- disminuye la raíz de la palabra
(izbad - señor de bajo rango)

E- maximiza la raíz de la palabra
(ezbad - señor de alto rango)

Sanu- Pasado
Natu- Futuro
Títulos y rangos
Rey >Thane, pl. Thine
(Formal) Mi rey >Thanu men
(Informal) Mi rey >Thune

Reina >Athane, pl. Athine
(Formal) Mi reina >Athanu men
(Informal) Mi reina >Athune

Gobernante/Señor o Señora de la nobleza >Ezbad, pl. Ezbid
(Formal) Mi señor/señora >Ezbadu men
(Informal) Mi señor/señora> Ezbud

Señor >Uzbad, pl. Uzbid
(Formal) Mi señor >Uzbadu men
(Informal) Mi señor>Uzbud

Señora >Azbad, pl. Azbid
(Formal) Mi señora >Azbadu men
(Informal) Mi señora >Azbud

Señor de bajo rango/caballero >Izbad, pl. Izbid
(Formal) Mi señor >Izbadu men
(Informal) Mi señor >Izbud

(Notas: El título Izbad suele utilizarse por los un señor de rango alto con otros de rango más bajo. El de rango menor tratará al mayor como Uzbadu/Azbadu men o como Ezbadu men. Reyes y reinas en un menor contexto formal pueden adoptar el título de Ezbad.)
Saludos y despedidas
(General) Saludos >Vem
(Especifico) Saludos >Vemu (destinatario)
Saludos para vos >Vemu ai-menu (se puede añadir el destinatario)

(General) Buen día >Gamut manan
(Especifico) Buen día(recipiente) >Gamut manun (destinatario)
Buenos días tengáis >Gamut manun ai-menu (se puede agregar el destinatario)

Ayer ya es pasado >Natu yamez natu

(General) Buen viaje >Gamut melik
(Especifico) Buen viaje >Gamut meliku (destinatario)
Buen viaje tengáis >Gamut meliku ai-menu (se puede agregar el destinatario)

(General) Adios >Rasup gamat
(Especifico) Adios >Rasup gamut (destinatario)
Adios a vos >Rasup gamut ai-menu (se puede agregar el destinatario)

(General) Buenas noches >Gamut nanan
(Especifico) Buenas noches >Gamut nanun (destinatario)

¿Cómo estáis? >Caku men Rasp?

¿Cómo está (destinatario)? >Caku (destinatario) Rasp?

Es un placer conoceros >Gamatu yenet menu
Encantado >Gamut sanu yenet

Adiós/Que tengáis una buena muerte >Tan gamut warg ai-menu
(Utilizado sólo para despedidas permanentes)

Que vuestra fragua arda brillante >Tan menu/matu selek lanun naman

Que descanseis >Hurun ganat

Hasta luego >Tak yemu
Hasta nuestro próximo encuentro >Tak natu yenet
Hasta entonces >Tak xemu
Hasta que nuestros caminos vuelvan a cruzarse >Tak khaz meliku suz yenetu
Hasta mañana> Tak sanu yemezu
Frases genéricas
Me encuentro bien >Gamut ai-menu
No estoy bien >Rasup ogamut men
Estoy bien> Rasup men

Disculpad >Jemut men
Perdonadme >Gajut men
Pido perdón/Me disculpo >Men gajamu

Acepto vuestras disculpas >Men kemgu gajum menu
Estáis excusado >Menu jemetu
Estáis perdonado >Menu gajatu

(También véase arriba: "El ayer está pasado/Es cosa del pasado")
('Todas las disculpas anteriores son utilizadas como un saludo'.)
Cumplidos
Vuestra sabiduría es tan antigua como la piedra >Gazardul menu ked gamelu pethem

Sois una persona maravillosa >Menu gamut khed

Forjáis con los antepasados > Menu ziramu gamildul

Vuestro clan es honorable> Khaham menu demapdul

Las palabras no os hacen justicia > Menu sigim bundul

Vuestras palabras son ciertas >Bundul menu denapdul

El honor actúa a través de vuestros actos> Demup telek menu

Vuestra barba habla de vuestra inteligencia >Targ menu bundul gazaru

Sois alguien de honor >Menu denapdul

Os deseo más que una veta inagotable de mithril >Men eleneku menu o bepap opetu ezirak

Sois todo para mi >Menu tessu

Significáis para mi más que mi propia barba >Ekespu menu men o targu men

Te quiero/Te amo >Men lananubukhs menu

Me completas >Menu zirup men
Insultos
Hueles a mierda de orco >Gelek menu caragu rukhs

Tu madre/padre era un orco >Khagun/Khagam menu penu rukhs

Tu madre/padre no tenía barba >Khagun/Khagam menu penu shirumund

Eres un lampiño >Menu shirumund

Todos en tu clan son orcos sin barba >Khahum menu rkhas shirumundu

Cenas con orcos >Metun menu rukhas

Comes mierda de troll/ogro >Metun menu caragu sigim rukhas

Tu madre/padre vivía en un pueblo de orcos>Khagun/Khagam menu reliku pembu rukhas

No sabes ni forjar una cuchara >Ozirum menu seleku

Hijo/hija de un orco >Rukhsul menu
Títulos familiares y lugares
Clan >Khaham
Familia >Khahay

Madre> Khagan
Padre >Khagam
Abuela >Gamul Khagan
Abuelo >Gamul Khagam

Aldea> Pemb
Pueblo>Kemb
Ciudad> Pend

Cueva>Gunud

Galerías subterráneas > -dum (prefijo.Ej: Khazad-dum)
Razas
Enano/Enano/perteneciente a lo enano >Khuzd/Khazad/Khazadul

Elfo >Khulum/Khalam/Khalamdul
(Similar a 'cristal')

(Despectivo: Shirumund significando 'cara sin pelo, lampiño')

Humano >Burm/Buram/Buramdul
(Similar a 'sangre')

Orco >Rukhs/Rukhas/Rukhasdul
(Despectivo: Lo indicado anteriormente)

Troll >Mump/Mampas/Mampasdul
(Despectivo: Sigim Rukhs significando 'orco alto')

Ogro> Gurp/Garap/Garapdul
(Despectivo: Sigim Rukhs significando 'orco alto')

Medio-elfo >Taragu Khulm/Taragu Khalam/Taragu Khalamdul
(Significando 'elfo con barba')

Elfo marino >Mesu Khulm/Mesu Khalam/Mesu Khalamdul
(Significa: 'elfo del mar')

Elfos de las cuevas>Khulm/Gundu Khalam/Gundu Khalamdul
(Significa: 'elfo de cueva' Probablemente refiriéndose a los que vivían en salones subterráneos, como Thranduil)

Hada >Sill/Silal/Silaldul
(Similar a 'pequeño')
Gritos de batalla enanos
¡Las hachas de los enanos están sobre vosotros! >Baruk khazad ai-menu!

¡Los enanos están sobre vosotros! >Khazad ai-menu!

¡A las armas! >Remenu!

¡Hacia la victoria!> Khayamu!

¡Victoria para el rey/la reina de los enanos! >Khayum Thane/Athane Khazadu!

¡Victoria para nuestro rey/nuestra reina!> Khayum khaz Thane/Athane!
Alcohol
Alcohol >Gorah
Cerveza (Ale) >Goraz
Cerveza (Beer) >Gorog
Cerveza (Lager) >Garan
Aguamiel >Goroj
Aguardiente >Gemez
Whisky >Gemey
Vino> Keld
Tipos de cervezas
Negra (dark ale) >Nanun goraz
De maíz (corn ale) >Memul goraz
Élfica (elven ale) >Khelemu goraz
Verde (green ale) >Caruz goraz
Guiness >Sotan
"Cream Ale > Banud goraz"
Negra fuerte (Stout ale) >Khezum goraz
Ligera (light) >Mengu
Fuerte (strong) >Kheluz
Extra espumosa > Barud
Fluida (smooth) >Kheled
Débil (weak) >Khelum
Clara (fair) >Cemuc
Suave (meek) >Delud
Robusta (robust) >Khacum
Sabrosa (palatable) >Medun
Fuerte (hardy)>Dekhum
Buena (good) >Gamut
Regia (kingly) > Thanu
Divina/ De los dioses > Gamul
Envejecida (aged) >Gamul
Joven (young) >Ogamul
Bazofia (swill) >Rukum

(Nota:  Los enanos pueden valorar el grado de calidad de una cerveza basándose en su procedencia, en quién la ha elaborado y comparandola con su raza de origen. Por tanto 'Rukhus gorog' puede ser una cerveza orca o una cerveza tan mala que es comparable a la cerveza de los orcos.)

3 comentarios:

  1. Wow, a mí me encanta el Hobbit y encontrar esto fue como si hubiera encontrado la montaña 😂 ¡Muy bien hecho! ¿Puedes hacer otra pero en el idioma de los elfos? 👌💖💖

    ResponderEliminar
  2. Excelente post!! Se nota la dedicación. Saludos desde Argentina Yanâd Durinul!!

    ResponderEliminar
  3. Buenas tardes,
    Me podrían decir cómo Escribir las palabras " Última Voluntad" en runas Khuzdul?

    ResponderEliminar